Soms denken wij zowat alles gezien te hebben wat oldtimer tractoren betreft,  toch komen ook wij nog altijd voor verrassingen te staan. Zo werden we op de Vooroorlogse Tractorenshow in Bergeijk geconfronteerd met een op het oog Britse trekker, een Garner. De naam klonk ons wel wat bekend in de oren maar dat kon te maken hebben met die andere ‘Gardner’ ook een Brit en bekend motorenfabrikant onder wiens merknaam een honderdtal Case tractoren in West-Vlaanderen ambachtelijk werden omgebouwd. Sterke tractoren die vooral bij loondorsers populair waren.  Hoewel beide merknamen sterk op mekaar leken had de Garner niet in de verre verste iets met die Gardner tractor te maken. Met de summiere gegevens die we kregen van Derek Mellor de Britse eigenaar van deze trekker, kwamen we niet veel verder. Ook  het uitpluizen van tientallen trekkerboeken leverde weinig informatie op,  restte ons alleen nog het internet. Maar ook dat internet blijkt niet altijd ‘de’ betrouwbaarste informatiebron. Uiteindelijk hebben we dan via onze contacten in de Verenigde Staten  beetje bij beetje een deel van het verhaal kunnen reconstrueren. Een verhaal waar Garner van ondergeschikt belang blijkt te zijn. De geschiedenis van de Garner trekker is vooral het verhaal van William Galloway een man met een zakelijk instinct maar vooral ook een groot opportunist. 

De Garner trekker,  een geïmporteerde Amerikaan

Garner was de officiele verdeler van de Galloway trekker in Engeland. Garner werd in 1907 opgericht door Henri Garner en was actief  als dealer van Britse Humber en Argyll personenwagens en later ook als importeur van Amerikaanse bestelwagens. Midden jaren 20 waagde hij zich  ook aan de bouw van lichte vrachtwagens naar een eigen ontwerp. Na de Tweede Wereldoorlog heeft Garner in de jaren vijftig  een aantal jaren lichte tuinbouwtrekkertjes en cultivatoren gebouwd maar dat is stof voor een ander verhaal. Hoewel de Galloway trekker in Engeland als Garner werd verkocht bleef de Britse inbreng beperkt tot het ‘Garner’ logo en de groene kleur. In feite was het een Galloway Bear Cat trekker uit Amerika. Fabrikant was de William Galloway Company uit Waterloo, Iowa.  William Galloway, Bill voor de vrienden, werd geboren in 1877 op een boerderij in Berlin (Iowa) als zoon van Schotse immigranten. Hij groeit er op in een agrarisch milieu net als duizenden andere jongeren van boerenafkomst. Na zijn universitaire studies  begint hij te werken als ambulant verkoper van werktuigen en uitrustingen voor de landbouw. Amper 22 jaar oud was hij al opgeklommen tot regionaal verkoopleider. De te strikte handelspraktijken en de grote werkdruk werden hem echter te veel. In 1901 neemt hij ontslag en verhuisd hij naar Waterloo waar hij een kleine autohandel begint. Nog geen jaar later  koopt hij een lading ééncilinder Cadillac auto’s voor een prikje die hij op één rij voor zijn deur opstelt. Zijn entree in de auto business bleef dan ook niet  onopgemerkt en hij doet gouden zaken. Galloway was een ongeduldig man en stilzitten was niet aan hem besteed. In 1904 begint hij samen met Henri Greutsmacher, een koetsenmaker, met de fabricage van een automobiel naar een eigen ontwerp. Amper een jaar later start hij ook met de bouw van o.a. eggen en mestverspreiders. Galloway was een echt marketing genie, naast zijn eigen producten verkocht hij ook goederen waarvan het merendeel gemaakt werd door andere fabrikanten. Deze goederen verkocht hij meestal onder zijn eigen merknaam en per postorder d.m.v. een kleurrijke en lijvige catalogus. In 1905 koopt hij de motorenfabrikant Davis Engine Co. en in 1907 kan hij de Dart Mfg Co overtuigen om de productie van de ‘Dart high-wheeler’ -een combinatie van een personenwagen en vrachtwagen- over te brengen van Anderson naar Waterloo. De voertuigen waren uitgerust met een 2-cilindermotor van 14 pk en werden door Galloway als ‘Galloway’s New Auto Transport’verkocht. Daarmee was Galloway niet aan zijn proefstuk want even daarvoor had hij autofabrikant Fred Maytag kunnen overtuigen om zijn nieuwe auto ‘Model 10’in Waterloo te bouwen. Deze auto werd vervolgens door Galloway als ‘Farm Runabout’ verkocht. In het begin verliep alles naar wens maar plots moest een grote productie van wel 1.000 voertuigen worden teruggenomen t.g.v. een probleem met de achterassen. Het grote financiële verlies droeg ertoe bij dat het bedrijf werd opgedoekt. Fred Maytag keerde terug naar Newton en concentreerde zich daar op de productie van wasmachines. In 1908 had Galloway zijn eigen productiehal  klaar waar hij stationaire motoren gaat bouwen  met een vermogen van 5 tot 28 pk. In 1910 wordt de Cascaden Mfg Co overgenomen, een belangrijk fabrikant van benzinemotoren uit Waterloo.  Galloway laat de productie van deze  motoren overbrengen naar zijn bedrijf en het gamma wordt aangevuld met een in eigen huis ontwikkelde luchtgekoelde ‘Boss of the Farm’ motor. Galloway had een zwak voor benzinemotoren en tractoren, het was dan ook geen verrassing als hij in 1915 begint met de bouw van een prototype benzinetractor tenminste zo luidt het verhaal. In feite herhaalde de geschiedenis zich weer. De ‘Corn Belt Motor Company’ bracht namelijk dat jaar met enig succes de  ‘M & K Farm-Auto’ trekker op de markt maar die werd van de weeromstuit door Galloway ingepalmd. Galloway verkocht vervolgens het voertuig onder de merknaam ‘Farmobile’. Oorspronkelijk was de trekker  met een Beaver motor uitgerust maar die werd later vervangen door een HD Dart viercilindermotor van het bedrijf dat, zoals hoger al vermeld ook nauwe banden had met Galloway. De Farmobile 12-20  had 2 versnellingen en met zijn ronde brandstoftank vooraan leek hij een beetje op de Waterloo Boy (die trouwens ook in Waterloo werd gebouwd!). De productie van de Farmobile werd in 1919 stopgezet, totaal werden er ongeveer 800 exemplaren gebouwd.

Galloway ‘Bearcat’ wordt Garner

 In 1916 begon Galloway met de ontwikkeling van een nieuwe trekker, namelijk de Bear Cat ook ‘Baby Galloway’ genoemd. De trekker, die eind 1917 begin 1918 in productie ging was uitgerust met dezelfde HD Dart motor als de Farmobile. Tijdens de Royal Show vakbeurs in Londen won hij het ‘Blue Ribbon’ zeg maar de gouden medaille, daardoor  werd hij door de Britse regering uitverkoren om ingezet te worden op de Britse akkers. De Eerste Wereldoorlog was amper afgelopen waardoor er een groot te kort aan mankracht en paarden was op de Britse boerderijen. Om het zware werk op de akkers te verlichten werd besloten om versneld tempo tractoren in te zetten. Daarom werden via importeur Garner 1080 Galloway Bear Cat trekkers besteld voor een bedrag van 1,8 miljoen dollar.  Dat deden zij niet rechtstreeks bij Galloway maar via de Maxim Munition Corporation uit New York. De trekker had 3 versnellingen, wormwielaandrijving en een vermogen van 28,9 pk (BHP). De trekker werd in Engeland in het groen gespoten en verkocht als ‘Garner’. De Maxim Munition Corp verkocht de trekker ook in de V.S als Model A maar dan met een opgegeven vermogen van 12/24 (Amerikaanse) pk. In Engeland wilde de verkoop echter niet vlotten, de trekkers waren veel te duur in vergelijking met de veel goedkope Fordson’s. Ook groots opgezette publiciteitsstunts zoals het trekken van een dorskast van Londen naar Birmingham in amper 24 u of het non-stop ploegen van 40 ha akkerland konden het tij niet keren. Uiteindelijk konden er maar een beperkt aantal Garner/ Galloway trekkers aan de man gebracht worden. Het verhaal doet dat Galloway de Britten van contractbreuk beschuldigde waardoor Galloway opgezadeld zat met een enorme schuldenlast van minstens een half miljoen dollar (nu een peulenschil maar destijds een smak geld). Galloway zou echter Galloway niet zijn als hij daarvoor geen oplossing had. Hij liet zijn bedrijf  in 1920 failliet verklaren waardoor  niet alleen de trekkerproductie werd gestaakt maar ook de schuldenlast werd afgewenteld. Andere bronnen van die tijd vertellen echter iets anders. Zo zou Galloway het Britse Garner als zondebok gebruiken omdat de trekkerfabriek van Galloway zelf  niet over genoeg machines en dus onvoldoende capaciteit had om het groot aantal bestelde tractoren te produceren. In die periode was het bovendien oorlog en ook Galloway werd  in de Amerikaanse oorlogsindustrie ingeschakeld. Een andere bron vermeld dan weer dat de dure  investeringen om de eerder gekochte Maytag autofabriek om te bouwen tot trekkerfabriek het bedrijf de das hadden omgedaan. Interessante en geloofwaardige verhalen maar die zijn nu nog moeilijk te controleren. Volgens Britse bronnen is de Engelse invoerder pas in1924 gestopt met de verkoop van de Garner trekker, misschien was de stock toen pas uitgeput. Om hoeveel trekkers het ging werd nergens vermeld. Maar ook in de Amerikaanse Galloway catalogus uit 1924 staat de Bear Cat trekker (dezelfde trekker dus)  nog altijd vermeld tussen honderden andere werktuigen en machines die het bedrijf per postorder verkocht. Wat we zeker weten is  dat het failliete bedrijf in 1927 opnieuw door de zonen van Galloway werd heropgestart als ‘William Galloway and Sons’. Zij hebben de zaak verder gezet, weliswaar op kleinere schaal, tot het midden van de jaren veertig. De stichter William Galloway overleed in 1952. Gezien de Bearcat en de Farmobile behoorlijk zeldzaam zijn is het moeilijk om op Amerikaanse veilingen een exemplaar op de kop te tikken. De prijzen zijn dan ook navenant, voor een Farmobile wordt gezwind tot 45.000 $ neergeteld, voor een Bearcat zelfs 80.000 $! 

     Frans Vanbaelen