Tractor of Jeep
Het was niet zo evident om in de jaren 60 een tractor aan te kopen en eerst te vergelijken met buren of anderen wat er zo al op de boerderijen te zien was van tractoren. Toen de eerste eigenaar van deze Hanomag de tractor wou aankopen waren er 22 boerderijen in de straat waarvan enkel maar 1 boerderij met een Landbouwtractor, een Allis-Chalmers van om en bij de 20 pk en het loonbedrijf Gustaf Burgelman met een dorstractor.
De aankoop van de tractor moest dienen als kracht aandrijving voor een melkpomp op een kar om op de weide te melken. Er werd eerst nog geopteerd en afgewogen tussen een Willy’s Jeep in landbouw uitvoering of een landbouwtractor. Toch waren er in de buurt van Lochristi (nog niet gefusioneerd) een aan tal handelaren in landbouwwerktuigen en eventueel tractoren. Zo was er Fendt daeler in Lochristi, een Allis-Chalmers agent in Beervelde en een Hanomag verdeler in Zaffelare. Daar de kandidaat kopen van deze Hanomag wonende in Lochristi maar afkomstig was van Zaffelare, ging het meeste vertrouwen naar de Haomag Dealer Aimé Baele uit Zaffelare. Waarschijnlijk nog een jeugdvriend of gekend in Zaffelare als plaatselijke smid, waar toentertijd alle landbouwers van Zaffelare mee vertrouwd waren.
Met of zonder lift
Toen de keuze gevallen was op de verkoper en het merk van de tractor, was het nog even wikken en wegen naar het type en Pk’s voor de aankoop. De boerderij was toen niet groot, een 10 tal ha, een 20 koeien, maar ook was er een melkronde met deur aan deur bestelling . Zodoende omvatte de boerderij enkel weiden en was er zeker geen sprake van grondbewerking of andere zaken met de nieuwe trekker. Deze moest enkel dienen aan de melkkar om de pomp aan te drijven voor het melken in de weide tijdens de zomer periode.
De knoop werd doorgehakt en het zou een Hanomag Greif worden van 16 pk, 1 cylinder, 2-Takt Diesel zonder hydraulische lift. (Was niet nodig om een pomp aan te drijven.) De prijs werd overeen gekomen tussen de kopen Aimé Baele voor de prijs van 80.000 Bfr.
Doch helaas toen de tractor diende geleverd te worden, was er geen meer in voorraad zonder hydraulische lift. De meerprijs voor de lift was 10.000 Bfr. De koper en verkoper staken de koppen bij elkaar en uiteindelijk werd de Hanomag Greif geleverd met “Hydraulick” voor de prijs van 85.000 Bfr.
Over de weg van Wallonië naar Zaffelare
De invoerder van dit merk was Sint-Hubert uit Tirlemont. Daar er toen nog geen echt vrachtwagen vervoer voor handen was om de tractoren te trasporteren, werden deze over de weg naar de verdeler gebracht. Aimé Baele had toen waarschijnlijk een goede periode van verkoop, want tezelfdertijd had hij een Hanomag 85 pk dorstractor verkocht in de streek van Kalken. Daar deze 2 tractoren van Tienen naar Zaffelare dienden te komen, werd de kleien Hanomag aan de grote dorstractor verbonden met een traklat om zo over de weg de rit te doen van ongeveer een 100 km langs binnen en nationale wegen. Toen de tractoren aankwamen in Zaffelare bij Aimé, zeiden de buren, is precies een merrie met een veulen die afkomt. De grote 85pk Hanomag gaf natuurlijk grote indruk op het kleine plaatsje “Persijzer “ in Zaffelare. Maar de grote diende om te dorsen bij een loonbedrijf en de Greif was de ideale om te melken met daar bovenop nog een hydraulische lift waarvan de koper nog niet wist voor wat hij deze ging gebruiken.
Van melktractor tot manusje doe het al
De eerste 2 jaren heeft de tractor enkel gediend als aandrijving tijdens het melken, en met dezelfde melkkar werden er een 500 kg meststoffen opgegooid, en dan met iemand aan het stuur van de trekker en iemand op de kar om de kunstmeststof open te gooien met een schop. Het jaar nadien werd er een St-Hubert meststofstrooier aangekocht van 300 L ; Daarmee was de noodzaak om met 2 personen te strooien voorbij gestreefd. In de wintert deed de tractor ook dienst met een omgebouwde 3-wielkar van 2000 kg om pulp uit de “pulpput” t ehalen en binnnen te brengen in de stallen. Na verloop van tijd kwam er ook een hooischudder aan te pas waarmee de het gemaaide gras kon geschud en geharkt worden. Nu kwam natuurlijk de hydraulische hefinrichting 100 % van pas, wat dus uiteindelijk geen miskoop was. Nog altijd waren de 16 pk voldoende om de activiteiten te doen met de verschillende landbouwmachines. Pas in 1968 kwam er een ALBERT weidesleep bij, welke nogal vrij veel trekkracht vraagde, zodat de sleep diende versmald te worden om de Hanomag het te kunnen laten trekken. Toen pas werd het volle vermogen van de tractor gevraagd en benut. Ook werd er in de winter mest gevoerd met kar en trekker, met een gewicht van rond de 2000 – 2500 kg, ( de kar serd alsmaar sterker en zwaarder geladen, wel nog met de hand) aan verschillende Begonia telers in Lochristi. Daar moest de Greif soms alle paarden van stal halen om met de kar op de bloemen gronden te kunnen gaan lossen. Al met al op deze kleine boerderij deed de tractor toch een 900 werkuren per jaar, wat toch al iets was voor deze kleine vinnige trekker.
Na vruchtbare dienst van Boerderij naar bloemisterij
n 1971 verhuisde de boerderij naar de andere kant van de straat (vroeger begin , nu op einde straat) en werd daar ingezet op een oppervlakte van 20 ha. Toen is er nog een Lien achterlader bijgekomen om dagelijks de ingestrooide koeienstal uit te mesten, maar dit werd voor de Hanomag toch iets te veel van het goeie. Na 9 jaar zware dienst en om en rond de 8500 draaiuren werd de trekker ingeruild voor een Ford 2000 Super. terug bij Huize Baele, maar ondertussen had Noël de zaak overgenomen van zijn vader Aimé.
De Hanomag werd door Noël verkocht aan Jan Van Rijckeghem uit Zaffelare, welke een bloemisterij en groentekweek had. Na een aantal jaren verhuisde Jan naar Lovendegem en de Hanomag verhusde mede.
Verloren gevonden zoon.
Van toen ben ik het spoor van deze trekker verloren en me soms afgevraagd op welke schroothoop deze zou zijn terecht gekomen. Tot ik op het Oldtimertreffen in Vosselaere 2008, eenzelfde Hanomag het terrein zag oprijden. Het eerste wat me opviel, was de metalen sticker met de naam A.Baele Zaffelare. Natuurlijk begonnen al mijn tandwielen te draaien en dacht ik direkt aan de Hanomag Greif van de jaren 63. aan de praat gaande met de nieuwe eigenaar bleek de tractor afkomstig te zijn van een Kasteel in Lovendegem waar deze met een maaibalk het gras kort maaide om en rond het terrein. En voordien bij een hobbyist in Lovendegem. Tot nu toe vond ik geen enkel verband met Lochristi en vroeg ik naar het verhaal van de dealer A.Baele uit Zaffelare welke op de trekker stond. De nieuwe eigenaar vertelde me dat er enkel 4 van ik België verkocht waren van dit type en de hobbyist uit Lovendegem had vroeger in Zaffelare gewoond. Toen was ik al enkele stappen verder met de zoektocht.
De nieuwe eigenaar Claeys Tony uit Nevele is lid van onze club en zou langs komen met de boorddocumenten van deze trekker om te laten verzekeren via OTL bij March. In tussentijd was ik op zoek gegaan naar de aankoop factuur van deze Hanomag in 1963 en toen Tony het chassis nummer bovenhaalde voor de verzekering, kon ik hem de eerste factuur aantonen van deze Hanomag Greif.in 1963 van Amé Baele aan de eerst eigenaar. En zo werd een verloren gewaande tractor terug gevonden en zal bij Tony een nieuw leven ingeblazen worden als Oldtimer. Misschien komt deze Hanomag nog eens terug in de Pauwstraat op de boerderij waar hij zijn eerste en zwaarste draaiuren gemaakt heeft
Het deed me een genoegen deze trekker terug gevonden te hebben, waarmee ik dit verhaal neerpen als herinnering aan de eerste tractor die mijn vader, Maurits Janssens gekocht heeft in 1963 en waar ik als klein broekventje natuurlijk menige uren mee gereden en gewerkt heb en ook mijn leertractor was in mijn kleine en jonge jaren. Zo zie je maar hoe het leven van een trekker kan verlopen.
Raf Janssens