Wat hebben een feestzaaluitbater en een tractoren dealer gemeen? Marc Clarebout (68) gewezen uitbater van feestzaal Mimosa in Eeklo en Leon De Schepper (79) gewezen tractor dealer uit Adegem delen beiden een passie voor Old Timer tractoren. We brachten een bezoek aan hun gezamenlijke oude tractoren collectie te Bellem (Aalter) en naast de academie in Eeklo.
Het Afrikaanse Congo bracht Marc en Leon samen
In eerste instantie waren Marc en Leon geen bekenden van mekaar. Leon kende wel Marc door zijn feestzaal. De kinderen van Leon hielden in de feestzaal bij Marc hun trouwfeest, maar daarmee was ook alles gezegd. Tot op het moment dat het ene woord het andere teweeg bracht. Bea de echtgenote van Marc had een oom missionaris in Congo en Leon is al meer dan 40 jaar een jaarlijkse Congo reiziger, Congo bracht hen samen.
Het begon eigenlijk wanneer Marc met het één of ’t ander in panne viel, een micro of een fitte in de roulementen of een ’t wadde, vloog het de camionette binnen richting de smesse bij Leon met de vraag “Gaat ge dat hier ne keer maken” en Leon liet zijn werk vallen en fixte de panne in één twee drie. Zo leerden ze mekaar beter kennen, tot op zekere keer Marc met een quad van zijn broer waarmee hij op een boom was gereden. Dat spel was vooraan geplooid. “Kunt ge dat arrangeren vroeg Marc aan Leon, en deze laatste herstelde het mankement als nieuw, ge kond het niet meer zien.
Tractor zonder papieren, waardeloos
De volgende breuk van Marc betrof zijn paarden remorque, ze stond op een weide waar een tractor ook al niet draaide. Leon kreeg hem aan de klap. De eigenaar -iemand die paarden besloeg- vroeg aan Leon wat die tractor waard was. Duizend euro zei Leon. Ja, zei de eigenaar, maar dat en dat is er ook nog aan kapot, wat zou dat kosten. Ruw geschat duizend euro zei Leon. En als dat allemaal gemaakt is, wat is hij dan waard? Opnieuw duizend euro antwoordde Leon. Gij zijt nen goeien, nen zwaren zei de eigenaar. Ola, zei Leon, zonder papieren is hij quasi niets waard. Enkele dagen later ging morgens vroeg om 6.30 u de telefoon. Ja, zei Marc ‘k heb die tractor gekocht. En zo is de samenwerking begonnen. ’t Werd de eerste tractor die ze samen opgekalfaterd hebben. Van deze eerste tractor (Porsche 3 cilinder) kende Leon de geschiedenis. Hij was ooit door Leon verkocht, is nadien doorverkocht naar Nederland. Is daar enkel op het eigen erf gebruikt in de paardenstallen en om wat stro te vervoeren, daar waren geen papieren voor nodig men reed er in Nederland nooit mee langs straat. Uiteindelijk is die tractor opnieuw naar België verhuist. Maar hoe dan ook, de huidige eigenaar begreep niet, dat deze tractor niets meer waard was, zonder papieren.
Congo als bindmiddel
In 1986 is Marc naar het toenmalige Zaïre geweest op bezoek bij de oom van zijn echtgenote Bea. Nonkel was er 30 jaar als missionaris op de plek waar Leon jaarlijks kwam werken. Marc heeft daar al de missieposten bezocht waar nonkel actief was geweest in die 30 jaar, zijn oversten hadden dit toegestaan. Het werd een rit door de brousse met een moto van 40 km. Hij bezocht ook de kopermijnen in Kolwezi (in voormalige provincie Katanga). Daar heeft Marc zijn ogen moeten uitkijken. Hij zag er enorm grote kranen -zoiets is in België nog nooit gezien- aangedreven door elektrische motoren.
In 1983 trok Leon voor het eerst naar Congo. Sedertdien zijn het al 52 of 53 keren geweest. Soms twee keer per jaar. Moest er nu geen corona zijn, hij vertrok dit naar nog eens. Hij zou op zijn reispas moeten kijken om ’t juiste getal te weten. Toen hij nog actief in zijn zaak stond ging hij voor 14 dagen, altijd tussen kerstdag en nieuwjaar, beroepshalve een kalme periode, later ging hij drie weken, en sedert zijn pensionering eerst voor één maand en nu steeds voor twee maand. Zijn zoon heeft zijn zaak overgenomen en dus kan hij het zich veroorloven. Trouwens zei Leon, als ze allemaal zo hard gewerkt hebben als ik, kunnen ze zich dat gemakkelijk permitteren, en dat geld ook voor Marc, we hebben dag en nacht gewerkt.
Van Congo naar Porsche al over David Brown naar Fendt
Waarom, Marc, ging uw sympathie naar Porsche uit ? Reeds uw pa daar mee ? Nee, zei Marc, mijn pa hadt een vriend die met Porsche reed en ze zouden mijn pa graag een Porsche verkocht hebben, een drie cilinder. Maar daar zat een gebrek aan. Op dat ogenblik kwam Ferguson in de belangstelling, zeker in Houthem (deelgemeente Komen-Waasten sedert 1963 prov. Henegouwen). In die streek was Vanderstichele verdeler van Internationaal, hij is toen overgegaan naar Ferguson. Een andere Vanderstichele deed Porsche. Hoe je het nu draait of keert opstappen ging duizend maal gemakkelijker op die Ferguson dan op die Porsche. Marc was toen 5 jaar, hij herinnert het zich nog alsof het gisteren was. Hij was op school en hoorde de bel, hij vloog als in een bliksemschicht naar huis . Hij wist dat de nieuwe tractor aangekomen was. Een hele menage, niet alleen de Ferguson tractor, maar een frontlader, een twee schare ploeg, een mestkar en een mazout tank van 1500 liter. Alles aangeleverd door Louis Baecke uit Mater) Marc weet nog goed hoe hij als een fiere pauw naast vader op het spatbord zat.
Bij Leon was het David Brown waar hij veel van verkocht en ook Claas, dat was toen mee Vanden Abeele maar hij ging failliet, Leon wist wel dat Hilaire Van der Haeghe er mee bezig was, maar ging dat, al dan niet door ? Nadien volgde Fendt, en tussendoor John Deere, maar daar heeft Leon er maar twee van verkocht. Hervé Derveaux probeerde Leon aan zijn kant te krijgen met Fendt, Zo koos Leon voor Hilaire Van der Haeghe (HH) omdat die Claas verdeelde. Ge gaat dan Fendt moeten verkopen zei Dereveaux, maar daar zat Leon niet mee in, als hij maar bij Claas kon blijven. Later, veel later is het dealerschap van Leon overgegaan naar Patrick Buysse uit Sint-Laurens en De Muynck uit Vinkt, nu Lotenhulle. De meeste types Claas die Leon verkocht waren de hakselaars S 60 en S 80 en Dominator combines ook van Claas.
Hakselaar type 690
Bepaald moment belde een goede vriend naar Leon met de vraag: “Weet gij dat Claas een nieuwe hakselaar heeft ?” “Hij loopt proef in Nederland !”. Leon twijfelde eerst een beetje, zijt gij dat zeker ? ja, zei de man, 100 % zeker, ‘k heb hem zien draaien. Waarop Leon naar HH belde met de vraag of ze wisten dat er in Nederland bij Kamps de Wild een nieuwe hakselaar draaide, een nieuwe hakselaar voor vlas. Christiaan Van der Haeghe was verbouwereerd, een uur later stond hij in de smesse van Leon. Ogenblikkelijk belde Christiaan naar de Nederlandse dealer Kamps de Wild. Deze zei, inderdaad ik mag het niet zeggen, maar er loopt er hier één. Christiaan belde vervolgens naar Claas Duitsland, en drie dagen later liep die nieuwe hakselaar type 690 uit Nederland in België.
Beginnen met te strippen
Wanneer Leon en Marc een tractor restaureren, beginnen ze met hem helemaal te strippen, alles moet eraf. Vervolgens de achterassen eraf en de remmen. Nadien motor eruit, kijken naar de schakeling of ze goed is, indien o.k. steken we ze er weer in, anders vernieuwen. Motor laten draaien en kijken wat hij doet. Niet goed, motor open. Versnellingsbakken gaan meestal niet open, bij een Steyr wel. Kijken naar de oliedruk, is hij te hoog dan moet er aan geslepen worden. Ten slotte wordt hij weer in mekaar gestoken. Volgende hoofdstuk de elektriciteit: alles eruit, alles nieuw. Kijken of de dynamo oplaad. Voor ze aan de elektriciteit beginnen, moet de tractor draaien, dan doen ze verder. Eenmaal mechanisch goed, begint het proefdraaien. Hier mee klaar, weer uit mekaar halen en dan begint het spuiten. Meestal werken ze drie maand aan een restauratie, soms vier maand. Definitief stoppen, gaan ze doen als hun budget op is. Ge kunt er mee lachen zei Leon, maar ge verschiet er nog van wat dat allemaal kost.
Leon gaf het voorbeeld van de zoon van zijn schoonbroer. Hij kocht zich een wrak bij een bloemist en restaureerde het grondig. Leon gaf raad, geen pinkdozen plaatsen, alleen op het allerlaatste moment. Doe je het vroeger, bij de minste kortsluiting ben je ze kwijt. Schilderen, doe je in drie keren, Leon toonde hem hoe. De motor in revisie, de jonge gast, ook al studeert hij voor burgerlijk ingenieur, het werk was hem niet te veel. Toen hij op ’t einde zijn rekening maakte, bleek hij ruim 20.000 euro gespendeerd te hebben.
Porsche
Ons gesprek moest toch nog ne keer over Porsche gaan. De Porsche tractor fabriek bestaat niet meer. Het werd door Mann overgenomen, en omwille van de wisselstukken nam uiteindelijk Renault het over. Leon beklemtoonde Porsche was geen slechte, maar ook geen goede tractor.
De nieuwste mode bij de oliesjeiks is een oldtimer tractor in een soort bokaal opsluiten. Je kunt het zo gek niet bedenken. In Dubai zetten ze daar een 5 cilinder in een bokaal.
En dan de vraag van één miljoen. Wie had voorkeur om Fendt ooit te kopen, voor Agco zijn intrede deed bij Fendt? Volgens onze voorzitter was dat Helmut Claas. De verstandhouding tussen Xavier Fendt en Helmut Claas was niet echt schitterend. De reactie van Helmut Claas sprak boekdelen: “’k moet da oud ijzer niet hebben, ‘k blijf bij onze kwaliteit van machines !”. Fendt was nochtans het beste tractoren bedrijf van Europa meent Leon. Een gelijkaardige geschiedenis deed zich ook voor bij HH. Hun gebrek aan waardering voor Claas staken ze niet onder stoelen of banken. Ze gingen op een bepaald moment Claas beginnen importeren, tegen hun goesting, is dat een merk ! Gelukkig dat ze ’t had hebben, want met hun Fahr machines waren ze ook niet veel.
Zo konden we aan de terras tafel alles noteren van deze 2 unicums die nu hun passie delen met het restaureren van tractoren. We wensen Leon en Marc nog veel succes met hun hobby en werkzaamheden.