Ko de Feijter
In de Oost-Duitse plaats Crimmitschau bevindt zich Landtechnikmuseum “Schloss Blankenhain” met uiteraard een behoorlijk aantal interessante tractoren en machines alles ondergebracht in dit prachtig gerestaureerde riddergoed uit 1181. Het geheel valt onder de vlag van overkoepelend orgaan DLM oftewel “Deutsche Landwirtschaft Museums” waar ook het Landtechnikmuseum üniversiteit Hohenheim onder valt, alles gefinancierd door de Duitse overheid. Veel van het getoonde is afkomstig uit de regio aldaar, mooi om te zien is dat alles van voor de tweede wereldoorlog van makelij uit geheel Duitsland is, zo staat er bijvoorbeeld ook de laatste door het riddergoed aangeschafte tractor, een Hanomag AR38 uit 1939 , kostprijs toen 5830 rijksmark.
Alle tractoren van voor 1945 zijn ondergebracht in de oorspronkelijke koeienstal en meest nog in mooie originele staat. Duidelijk is de verandering vanaf 1947 te zien, met het ontstaan van de DDR werd het 351 Ha grote landgoed onteigend en onderverdeeld, de mechanisatie kende een totale ommekeer, het museum heeft hierin een duidelijke scheiding gemaakt. Alle tractoren en machines van begin DDR tot jaren 80 heeft men ondergebracht in een nieuw gebouwde houten hal, meest merken die in deze periode ontstaan zijn, helaas vaak van mindere kwaliteit. Ook werden in de DDR periode tractoren geïmporteerd uit landen van achter het ijzeren gordijn, zoals de Zetor uit Tsjechië, Belarus uit Rusland, Dutra van Hongarije en ook Universal uit Roemenië wat voor hen dan weer mogelijkheden gaf om naar deze landen te exporteren, zeker de Fortschritt maaidorsers en machines waren in deze landen gewild.
In een filmruimte is een oude film te zien van het Fortschritt exportverkoopteam op een beurs in Moskou, men promote hun producten daar aan de hand van handgebouwde schaalmodellen! Veel van deze schaalmodellen zijn te zien in het museum, ook is er een maquette van een DDR staatsbedrijf inclusief trekkers en machines. Echt veel moois. De echte E512 kwam in 1967 op de markt en werdt gebouwd bij maaidorserfabriek VEB Fortschritt Bischofswerden.Foto 9 laatste ontwikkeling onder de DDR vlag is de ZT serie. De ZT 323 kwam in 1984 op de markt, heeft een 4 cylinder motor van 100 pk. Op de getoonde foto,s is slechts een heel klein deel van de tractoren te zien, er is bijvoorbeeld ook nog een afdeling waar het geïmporteerde spul te zien is uit andere Oostbloklanden en ook een aantal zelfbouwtrekkers.
In èèn van de bijgebouwen is onder andere nog een originele Claas MDB getrokken combine en de voorloper van de Fortschritt combine te zien. Verder zijn er op het 13 hectare grote terrein nog zo,n 80 oude bouwwerken te zien, bijvoorbeeld een heel oude mechanische koeling, ondergronds in een kelder, de pomp werd aangedreven door een stationaire motor, in andere delen van de gebouwen zijn alle mogelijke oude ambachten uitgebeeld, een bierbrouwerij waar helaas geen bier meer gebrouwen wordt en een ketelhuis van ruim 100 jaar oud waarmee meerdere gebouwen verwarmd werden, voorloper van de centrale verwarming dus. Voor ieder wat te zien, van hieruit ongeveer 700 kilometer. Zelf combineerden we dit bezoek met een oldtimershow in de regio daar.
Foto 1, WendeStock motorploeg van 1922, heeft een eigen 2 cylinder benzinemotor welke 20 pk levert, gebouwd in Berlijn. Foto 2 Lanz kettingbuldog HL 12 van 1924, naast deze 12pk Lanz staat er ook een Grossbuldog 22-28, een 15-30, een D7506 en een D8506 Foto 3, de Raupenstock van 1927, nog met de originele benzinemotor,zijn er nog enkele van bekend maar niet met de originele motor. Foto 4 de Pöhl uit 1929, heeft een 4 cylinder dieselmotor gebouwd in Gössnitz, naast dit prachtstuk zijn er nog 2 van bekend. Foto 5 In Brandenburg bij Brandenburger Traktoren Werk (BTW) gebouwde KS07 uit 1955, wordt gestart op benzine en wordt vervolgens overgeschakeld op dieselinspuiting door middel van Barkas mazoutpomp. Motorinhoud 8,6 liter! Is een kopie van de vooroorlogse Famo rupstrekker. Foto 6 Ook in Oost-Duitsland ontwikkelde en gebouwde RS09/124 gebouwd bij VEB Traktorenwerk Schönebeck, heeft de 25 pk 4 cylinder V4 motor, replica van de Oostenrijkse Warchalowski motor, voor deze werktuigendrager waren meer dan 30 opbouwwerktuigjes leverbaar. Bouwjaar 1964. Foto 7 Fortschritt TT220 voorzien van een 60 pk 3 cylinder watergekoelde motor en 9 versnellingen vooruit. Ontwikkeld in 1964, is nooit een groot succes geworden. Slechts nog een paar van bekend. Foto 8 Handgebouwde Fortschritt E512 in schaal 1 op 5, veel van deze modellen zijn er te bewonderen, lagedrukopraappersen, maishakselaars, traktoren en dergelijke.